1 MIN
Leyfa á frjálsa för fólks nú þegar
Þegar tíu ný ríki gerðust aðilar að ESB og EES 1. maí 2004 tóku flest fyrri aðildarríki upp tímabundnar takmarkanir á frjálsri för fólks frá flestum nýju aðildarríkjanna. Hér á Íslandi hafa gilt mun strangari reglur en í Danmörku, Noregi og Svíþjóð, sem setti engar takmarkanir. Ný skýrsla norrænu ráðherranefndarinnar sýnir að nýir EES-borgarar hafa komið til allra Norðurlandanna vegna atvinnu, langmest til Noregs, og alls staðar haft jákvæð áhrif á vinnumarkað og efnahagslíf. Strangar reglur hafa m.a. aukið eftirspurn eftir þjónustusamningum við fyrirtæki í nýju aðildarríkjunum.
Þegar tíu ný ríki gerðust aðilar að ESB og EES 1. maí 2004 tóku flest fyrri aðildarríki upp tímabundnar takmarkanir á frjálsri för fólks frá flestum nýju aðildarríkjanna. Hér á Íslandi hafa gilt mun strangari reglur en í Danmörku, Noregi og Svíþjóð, sem setti engar takmarkanir. Ný skýrsla norrænu ráðherranefndarinnar sýnir að nýir EES-borgarar hafa komið til allra Norðurlandanna vegna atvinnu, langmest til Noregs, og alls staðar haft jákvæð áhrif á vinnumarkað og efnahagslíf. Strangar reglur hafa m.a. aukið eftirspurn eftir þjónustusamningum við fyrirtæki í nýju aðildarríkjunum.
Samkvæmt niðurstöðum skýrslunnar sem unnin var af norsku FAFO stofnuninni, hefur reynslan hins vegar verið sú að þau ríki sem ekki komu á fót neinum slíkum takmörkunum hafa alls ekki fengið hlutfallslega fleira erlent starfsfólk frá hinum aðildarríkjum en reyndin hefur orðið í ríkjum sem komu á fót slíkum takmörkunum. Frá maí til desember 2004 voru þannig gefin út 4.000 slík atvinnuleyfi (til meira en þriggja mánaða) í Svíþjóð, en á sama tíma voru þau 20.500 í Noregi, 2.200 í Finnlandi og Danmörku og 600 á Íslandi. Þá kemur fram í skýrslunni að þótt um aukningu sé að ræða í öllum löndunum hafi ekkert þeirra fundið fyrir neikvæðum áhrifum hvað varðar jafnvægi á vinnumarkaði.
Ari Edwald segir í samtali við Morgunblaðið að það komi vel fram í skýrslunni að engin grundvallarbreyting eða holskefla hafi orðið með innkomu nýrra ríkja á evrópska vinnumarkaðinn, ekki frekar en fyrri reynsla af stækkuðum vinnumarkaði sýni. "Við erum með harðari reglur og takmarkaðri aðgang en norrænu ríkin að Finnlandi undanskildu, þó aðstæður á okkar vinnumarkaði séu þær að við höfum mesta þörf fyrir starfsfólk." Ari segist í viðtalinu telja að starfsmannaleigur geti átt rétt á sér og gegnt þýðingarmiklu hlutverki. "En ég held það sé augljóst að sú framkvæmd að ráða fólk til sín og hafa á launaskrá hjá sér liggi íslenskum fyrirtækjum miklu nær en að skipta við starfsmannaleigur. Ég tel það hafa verið neyðarbrauð sem of miklar takmarkanir hafi stuðlað að."