English below

Polski poniżej

-

Flest höfum við séð einhvern hrópa á sjónvarpsskjáinn, baða út öngunum og höfum þá spurt hvað sé eiginlega í gangi í sjónvarpinu, sem kalli á þessi viðbrögð.

Í sumum tilfellum er það raunveruleikaþáttur eða íþróttaleikur en stundum líka þjóðmálin. Stór deilumál, sem sumir fylgjast með af áfergju en sem fara framhjá ansi mörgum.

Við þurfum ekki öll að hafa skoðun á öllu, en því sem snertir okkar persónulega hag ættum við að minnsta kosti að geta gefið gaum. Við eigum ekki að sætta okkur við að 10% eða jafnvel færri taki ákvarðanir fyrir hönd margra.

Það geta verið ýmsar ástæður fyrir því að fólk setur sig ekki inn í mál. Stundum er það einfaldlega áhugaleysi en einnig oft félagsleg staða, tengslaleysi eða skortur á tungumálakunnáttu í nýju landi.

Íslenskan er hindrun fyrir þau sem eru enn að læra tungumálið. Við þurfum aukna þátttöku fólks, bæði Íslendinga og aðfluttra íbúa, í ákvörðunum sem snerta þeirra hag.

Við þurfum jafnt aðgengi að upplýsingum. Jafnt aðgengi að samfélaginu. Þetta kann að hljóma eins og draumsýn en við verðum að gera þennan draum að veruleika.

Lítil þátttaka stórra hópa í mikilvægum ákvörðunum þýðir að minna er hlustað á þau þegar á reynir. Þau fái ekki að segja sitt eða spyrja spurningar sem skiptir máli þegar það kemur að því að taka ákvörðun eða taka þátt. Afleiðingin er þá ákveðin hringrás (e. cycle) þar sem vantraust myndast í garð þeirra sem taka ákvarðanir fyrir hönd minnihlutans og minnkandi áhugi á að taka virkan þátt.

Þetta á við í kosningum, þetta á við í kjaradeilum og þetta á við í launaviðtölum (sem samkvæmt kjarasamningum eiga að fara fram einu sinni á ári).

Hér koma nokkrar staðreyndir:

• 21% vinnandi fólks á Íslandi eru innflytjendur. Aðgengi þeirra að íslenskukennslu er verulega ábótavant.
• Margir festast í láglaunastörfum og fá ekki möguleika á framgangi.
• Alltof margir starfa þar sem þeir nota ekki eða fá ekki greitt fyrir menntun eða starfshæfni/reynslu
• Einungis 42.1% innflytjenda greiddi atkvæði í alþingiskosningunum 2021.
• Framboðslistar stjórnmálaflokka endurspegla ekki fjölbreyttara samfélag, þar sem innflytjendur voru einungis 3.8% af frambjóðendum í heild árið 2021.
• Í Eflingu eru 53% félagsmanna af erlendum uppruna. Kosningaþátttaka í félaginu er jafnan í kringum 10-15%.

Aðgengi og þátttaka eru, og verða ávallt, lykilorð í stórum ákvörðunum sem snerta daglegt líf fólks, hag þess og laun.

Við verðum aldrei öll sammála og hagsmunir eru oft ólíkir en mikilvægast er að fólk geti nálgast upplýsingar, tekið vel upplýsta ákvörðun og sagt sína skoðun.

-

"Wait a minute, what's going on?" 

Most of us notice people shouting at the TV screen, maybe even throwing a tantrum, and then ask ourselves what is going on? What am I missing , that calls for this kind of reaction.

Most often it is a reality show or a sports event but sometimes it is an important national issue. A big controversy that some people watch with interest but is overlooked by many.

We don't all have to have an opinion on everything, but when it comes to our personal interests, we should at least actively pay attention. We should not accept that 10% or less can make decisions on behalf of the majority.

There can be several reasons why people don't get involved. Sometimes it is simply lack of interest, or maybe even social status, a lack of connections or sadly, a lack of language skills in a new country.

Icelandic is an obstacle for those who are still learning the language. We need increased participation of people, both Icelanders and immigrants, in decisions that affect their interests.

We need equal access to information. Equal access to society. This may sound like a pipe dream, but we must make this dream a reality.

When there is little participation among large groups in making important decisions, often their voice is not heard when the going gets tough. They are not allowed to have their say or ask important questions when it comes to making decisions or participating. The result is a cycle in which there is a lack of trust for those who make decisions on behalf of the minority and a decreasing interest in actively participating.

This is true in elections, this is true in salary disputes, and this is true in salary interviews (which, according to collective agreements, should take place once a year).

Here are some facts:

• 21% of working people in Iceland are immigrants. Their access to Icelandic education is severely lacking. 
• Many people get stuck in low-paying jobs and are not given the chance to advance. 
• Far too many people work where they don't use or don't get paid for their education or skills/experience. 
• Only 42.1% of immigrants voted in the 2021 parliamentary elections. 
• Candidate lists of political parties do not reflect a more diverse society, as immigrants made up only 3.8% of the candidates overall in 2021. 
• At Efling, 53% of the members are of foreign origin. Voter turnout in the association is usually around 10-15%. 

Accessibility and participation are, and always will be, keywords in major decisions that affect people's daily lives, their interests, and wages.

We will never all agree, and our interests are often different, but the most important thing is that people can access information, make a well-informed decision, and express their opinions.

-

O co tak naprawdę chodzi?

Większość z nas widziała ludzi krzyczących na ekranach telewizorów, nawet wpadających w furię i zastanawiała się, co się właściwe dzieje? Co wywołuje u nich taką reakcję?

W niektórych przypadkach takie emocje wywołują reality show, mecze, a czasami kwestie narodowe. Wielkie spory śledzone przez jednych z zapartym tchem, przez innych są zupełnie pomijane.

Nie musimy mieć swojej opinii na temat wszystkiego, co się dzieje w społeczeństwie, ale jeżeli w grę wchodzą nasze interesy, powinniśmy chociaż umieć aktywnie śledzić pojawiające się informacje. Nie możemy godzić się na to, że 10%, lub nawet mniej osób podejmuje decyzję za większość.

Ludzie często nie uczestniczą aktywnie ze względu na ogólny brak zainteresowania, jednak w wielu przypadkach brak aktywnego uczestnictwa wynika ze statusu społecznego, braku powiązań lub nieznajomości języka w nowym kraju.

Język islandzki stanowi przeszkodę dla osób, które dopiero się go uczą. Dlatego powinniśmy zwiększyć udział zarówno Islandczyków, jak i imigrantów w podejmowaniu decyzji, które dotyczą ich interesów.

Potrzebujemy równego dostępu do informacji i równego dostępu do społeczeństwa. Takie zdania brzmią może jak mrzonka, ale naszym zadaniem jest ich urealnienie.

Kiedy duże grupy w niewielkim stopniu uczestniczą w podejmowaniu ważnych decyzji, skutkuje to mniejszą szansą na bycie wysłuchanymi, kiedy ich sytuacja stanie się trudna. Wtedy nie dopuszcza się ich do głosu i nie pozwala na zadawanie ważnych pytań, które mają znaczenie przy podejmowaniu decyzji i aktywnym uczestnictwie w życiu społeczeństwa. W rezultacie wpadamy w błędne koło, w którym zaufanie do podejmujących decyzję w imieniu mniejszości jest ograniczane, a przez to aktywny udział tych osób w podejmowaniu decyzji.

Odnosi się to zarówno do wyborów, do negocjacji układów zbiorowych, jak i indywidualnego negocjowania wysokości wynagrodzenia (które zgodnie z układami zbiorowymi powinny odbywać się raz w roku).

Oto kilka faktów:

• 21% osób pracujących na Islandii to emigranci. Ich dostęp do nauki języka islandzkiego jest bardzo ograniczony.
• Wiele osób utknęło na nisko opłacanych stanowiskach i nie ma szansy na awans.
• Zdecydowanie zbyt wiele osób pracuje w miejscach, gdzie nie wykorzystują swojego wykształcenia lub nie uzyskują wynagrodzenia adekwatnego do posiadanego wykształcenia, lub umiejętności/doświadczenia.
• Wyłącznie 42,1% imigrantów głosowało w wyborach powszechnych w 2021 roku.
• Listy kandydatów partii politycznych nie odzwierciedlają różnorodności w społeczeństwie. W wyborach w 2021 r. imigranci stanowili ogółem tylko 3,8% kandydatów.
• 53% członków związków zawodowych Efling ma obce pochodzenie. Frekwencja wyborcza w związkach wynosi zwykle około 10-15%.

Dostępność i aktywne uczestnictwo są i zawsze będą kluczowymi czynnikami przy podejmowaniu istotnych decyzji, które mają wpływ na codzienne życie ludzi, ich interesy oraz wynagrodzenia.

Powszechna zgoda nie jest możliwa, gdyż często nasze interesy są bardzo różne, ale najistotniejsze jest, żeby wszyscy mieli dostęp do informacji, podejmowali świadome decyzje i mieli możliwość wyrażenia swojej opinii.

Greinin birtist fyrst á Vísi 3. febrúar 2023